Dezynfekcja pomieszczeń lampą UV. Czy warto?

Nawet z pozoru najczystsze pomieszczenie, gdy przyjrzeć się pod mikroskopem, pełne jest drobnych zanieczyszczeń, a przede wszystkim drobnoustrojów. Bakterie, wirusy i grzyby oraz ich zarodniki znajdują się wszędzie w naszym otoczeniu, czy tego chcemy, czy nie. Zwykłe mycie, a nawet dezynfekcja powierzchni nie zapewni stuprocentowej czystości. Istnieją metody, które pozwalają na dokładne odkażanie powietrza i powierzchni, a wykorzystywanymi do tego akcesoriami są na przykład lampy UV do dezynfekcji.

Promieniowanie UV – skuteczna metoda dezynfekcji

Promieniowanie ultrafioletowe UV jest częścią widma słonecznego, niewidzialnego dla człowieka, jednak odczuwalnego przez organizmy.

Wyróżnia się trzy długości fal UV:

• UV-A to fale o długości 315–380 nm;

• UV-B to fale o długości 280–315 nm;

• UV-C to fale o długości 100–280 nm.

Słońce emituje wszystkie rodzaje ultrafioletu, jednak tylko niewielka część przedostaje się przez atmosferę na powierzchnię planety. 95-97% ultrafioletu docierającego na Ziemię to promieniowanie UV-A, pozostałą część stanowi UV-B, natomiast UV-C jest całkowicie blokowane przez atmosferę. I bardzo dobrze, gdyż to właśnie ten trzeci rodzaj promieniowania ma negatywny wpływ na żywe organizmy.

Efektem promieniowania UV-C jest zabicie lub pozbawienie możliwości rozmnażania się mikroorganizmów. Lampa bakteriobójcza UV wykorzystuje to zjawisko, by skutecznie wyeliminować patogeny znajdujące się na powierzchniach, przedmiotach, w powietrzu, a nawet w wodzie.

Lampa antybakteryjna – mechanizm dezynfekcji UV

Lampy UV do dezynfekcji przeznaczone są do utrzymywania czystości mikrobiologicznej w pomieszczeniach, gdzie istnieje zwiększone ryzyko występowania patogenów, a także tam, gdzie konieczne jest utrzymanie sterylności. Gdy komórka poddana zostaje promieniowaniu UV-C, rozpoczyna się proces chemicznej zmiany DNA i RNA, co powoduje, że komórka nie może się rozmnażać, a organizmy niezdolne do reprodukcji nie wywołują chorób i szkodliwych procesów. Trzeba przy tym pamiętać, że istnieje ryzyko ucieczki drobnoustrojów (spowodowane nierównomiernym naświetleniem) oraz ryzyko ich odbudowy w przypadku zbyt niskiej dawki promieniowania UV. Aby mieć pewność, że lampa UV bakteriobójcza będzie skuteczna, należy przestrzegać zaleceń producenta w zakresie sposobu i czasu naświetlania.

Wyróżniamy dwa główne rodzaje lampy UV do dezynfekcji:

• Przepływowe lampy bakteriobójcze – zasysają powietrze, które przepływa przez zamkniętą komorę, gdzie odbywa się proces dezynfekcji, a zwracane jest przefiltrowane i odkażone. Rozprzestrzenianie się drobnoustrojów w pomieszczeniu jest niwelowane, a atmosfera może być oczyszczana z alergenów i pyłków, jeżeli urządzenie posiada odpowiednie filtry np. HEPA. Tego typu lampy antybakteryjne wykorzystywane są w pomieszczeniach, gdzie konieczne jest utrzymanie wysokiej sterylności powietrza.

• Lampy bakteriobójcze bezpośredniego działania – dezynfekcja UV za pomocą bezpośredniego działania promieniowaniem UV-C polecana jest do odkażania powierzchni i przedmiotów. Promieniowanie dezaktywuje drobnoustroje i wirusy. Ponieważ jest szkodliwe również dla człowieka, na czas przeprowadzanej dezynfekcji, personel oraz inne osoby nie mogą przebywać w pomieszczeniu. Odrębnym typem lampy UV bezpośredniego działania jest lampa uv do dezynfekcji do wody, która działa na podobnej zasadzie, jednak montuje się ją w instalacji wodnej, a woda jest dezynfekowana na bieżąco podczas przepływu przez urządzenie. Lampy UV do dezynfekcji wody polecane są tam, gdzie woda pitna ma niskie parametry jakości.

Dezynfekcja UV a koronawirus

Główny Inspektorat Sanitarny w Polsce, a także Światowa Organizacja zdrowia potwierdzają, że promieniowanie UV-C jest skuteczne w walce z koronawirusem SARS-CoV-2 wywołującym chorobę COVID-19. Wirus posiada cienką warstwę tłuszczową, która jest podatna na działanie detergentów, mydła, środków dezynfekcyjnych, a także promieniowania ultrafioletowego. Trzeba jednak pamiętać, że ultrafioletem można dezynfekować powierzchnie i powietrze, a nie ręce czy inne części ciała. O tym, jak chronić się przed koronawirusem i jakie stosować środki ochrony osobistej, przeczytasz tutaj.

Komu polecamy bakteriobójcze lampy UV?

Naświetlenie promieniowaniem UV-C jest skuteczną i pewną metodą dezynfekcji pomieszczeń, powierzchni oraz przedmiotów. Polecamy je zwłaszcza tam, gdzie przebywa dużo ludzi i istnieje zwiększone ryzyko przenoszenia chorób, a także do miejsc, gdzie konieczne jest utrzymanie sterylności. Oprócz lokalizacji tak oczywistych, jak: szpitale, sale operacyjne czy gabinety lekarskie, lampa uv do dezynfekcji będzie dobrym rozwiązaniem do salonów SPA, gabinetów fizjoterapeutycznych, gabinetów kosmetycznych i fryzjerskich, lokali gastronomicznych, obiektów usługowo-handlowych, publicznych toalet i do wielu innych miejsc, w których chcemy zapewnić pracownikom, gościom i klientom czystość mikrobiologiczną.

Bibliografia:

1. Henrik Krisch. „Dezynfekcja gabinetu i pracowni w czasie epidemii koronawirusa.” (05.2020);

2. Katarzyna Lelińsk, Henrik Krisch, Dezynfekcja gabinetu i pracowni”, dental labor · 2/2020 dentallabor.pzwl.pl s.14-21;

3. World Health Organisation „Q&A on coronaviruses (COVID-19)”, who.int (17.04.2020);

4. Renata Pyz-Łukasik, Waldemar Paszkiewicz, Agnieszka Latoch, „Skuteczność promieniowania UV w dezynfekcji powietrza w kabinie do badań mikrobiologicznych.” Med. Weter 72.11 (2016): 709-711.