Jesteś rodzicem? Zastanów się, czy odpowiednio dbasz o uśmiech swojej pociechy. Próchnica zębów u dzieci to powszechne zjawisko. Alarmujące statystyki stomatologów i ich rady kontra powtarzany od lat mit, że mlecznych zębów nie warto leczyć. Po której stronie jesteś? Niestety, wciąż wielu rodziców nie przywiązuje wagi do higieny jamy ustnej dzieci. To błąd. Choroba ta niesie za sobą szereg zdrowotnych konsekwencji, wpływając nawet na ogólną kondycję organizmu w latach późniejszych. W jaki sposób można zapobiegać próchnicy zębów?
Początek próchnicy u dzieci
Grymaszenie, ślinotok, gorączka - moment wyrzynania się zębów u dziecka to dość stresujący czas i dla malucha, i dla jego rodziców. Dzień, w którym zauważysz u swojej pociechy pierwszego ząbka, to najlepszy czas na umówienie pierwszej wizyty u stomatologa dziecięcego. Tyle teorii, ponieważ w praktyce wielu rodziców odkłada ją na później. Nawet i o… 3 lub 4 lata! Pojawiające się regularnie statystyki na temat stanu zdrowia zębów u najmłodszych nie napawają optymizmem. Znaczna część dzieci i młodzieży ma próchnicę. Co więcej, nie jest ona odpowiednio leczona, a i działania profilaktyczne kuleją. Początek próchnicy u dzieci tuż po wyrżnięciu się zęba? To możliwe! Próchnica wczesna ma szybki przebieg. Sprzyja jej słabe uwapnienie tkanek zęba u dzieci, choć nie tylko. Do listy zwiększającej ryzyko jej pojawienia się można dodać m.in. wcześniactwo, ciążę bliźniaczą czy nawet nieodpowiednią dietę u przyszłej mamy.
Zęby z próchnicą u dzieci najmłodszych to również problem, który pojawia się w wyniku pewnych błędów w żywieniu pociechy. Mowa oczywiście o przedłużonym karmieniu naturalnym, pozwalaniu na zasypianie dziecka z butelką, dieta bogata w słodkie przekąski i napoje. Na szczycie tej listy znajduje się nieodpowiednia higiena jamy ustnej. W końcu ile razy Twoje zmęczenie było wymówką, aby pozwolić dziecku iść spać bez umycia zębów? Warto też zwrócić uwagę na dość powszechne zjawisko, jak całowanie dziecka w usta czy oblizywanie jego smoczka przez rodziców. To najprostsza droga do przejścia bakterii z jamy ustnej dorosłego do jamy ustnej dziecka.
Objawy próchnicy u dzieci - na co zwrócić uwagę?
Aby próchnica miała odpowiednie warunki do rozwoju, muszą współistnieć ze sobą pewne czynniki. Wspomnieliśmy już o cukrze i słabym zmineralizowaniu zębów dzieci. Nie można jednak pominąć płytki bakteryjnej na zębach oraz … czasu. Bakterie uwielbiają cukier. Spokojnie się namnażają, a wytwarzające się kwasy rozpoczynają proces niszczenia zęba.
Objawy próchnicy u dzieci można łatwo przeoczyć. Zwłaszcza jeśli obejmuje ona zęby zlokalizowane daleko w łuku zębowym. W początkowej fazie na szkliwie pojawiają się plamki próchnicowe. Mają one charakterystyczne kredowobiałe zabarwienie. Z czasem ich miejsce zastępuje dziura, czyli ubytek w zębie. O ile leczenie plamek próchnicowych polega głównie na stosowaniu pasty do zębów dla dzieci z fluorem i na przykład fluoryzacji, o tyle ubytki leczy się z pomocą wiertła i plomby. To dawka stresu dla dziecka. Stresu, którego można uniknąć.
Powikłania próchnicy
Próchnica zębów u dzieci i młodzieży może mieć poważne konsekwencje. Próchnica wczesna zwiększa ryzyko pojawienie się próchnicy na zębach stałych. Nie trzeba chyba przypominać, że stan jamy ustnej ma ogromny wpływ na kondycję organizmu. Wszelkie stany zapalne mogą prowadzić w skrajnych przypadkach nawet do sepsy, chorób serca, nerek. Fińscy naukowcy zwracają uwagę na to, że zęby z próchnicą u dzieci zwiększają ryzyko miażdżycy w wieku dorosłym. Dla dziecka w wieku nastoletnim duże znaczenie ma też to, jak wygląda. Próchnica u dzieci, podobnie jak u dorosłych, może być nawet powodem usunięcia zęba. Z kolei zbyt wczesna utrata zębów mlecznych niesie za sobą ryzyko pojawienia się wad zgryzu zębów stałych.
Jak uchronić dziecko przed próchnicą?
Kluczem w tym przypadku jest właściwa higiena jamy ustnej, którą należy rozpocząć na długo przed okresem ząbkowania. Przemywanie dziąseł gazikiem to także doskonała metoda na przygotowanie dziecka do późniejszego stosowania szczoteczki do zębów. Pierwsza wizyta u stomatologa powinna przypadać na 6-12 miesiąc życia malucha. Dieta? Jedną z najlepszych odpowiedzi na pytanie, co na próchnicę u dzieci, to… brak cukru. Jak najmniej słodkich przekąsek, napojów, chrupek oblepiających zęby. Profilaktyka próchnicy u dzieci ma ogromne znaczenie. Jednak okazuje się, że nawet dobór szczoteczki dla dziecka sprawia problemy wielu rodzicom. Kolejną trudnością jest nauka właściwej techniki mycia zębów. Jest jednak rozwiązanie, które im zaradzi. Chodzi oczywiście o szczoteczki soniczne dla dzieci.
Urządzenia te wykorzystują działanie fal dźwiękowych. Dlaczego warto wybrać dla dziecka szczoteczkę soniczną? Dociera ona do przestrzeni międzyzębowych, z których tak trudno usunąć resztki pokarmów. O wiele skuteczniej i dokładniej radzi sobie z usuwaniem płytki nazębnej, przy okazji masując dziąsła. W Apteczka24 masz do wyboru wiele modeli szczoteczki sonicznej, możesz więc z łatwością dobrać wielkość główki, rodzaj włosia i tryby pracy do potrzeb i wieku swojej pociechy (sprawdź, na co zwrócić uwagę, kupując szczoteczkę soniczną dla dziecka). W przypadku najmłodszych nie bez znaczenia jest także design. Kolorowa obudowa, wizerunek postaci bajkowych, a na dodatek ergonomiczny, przystosowany do ręki dziecka kształt szczoteczki. To wszystko sprawia, że mycie zębów może przemienić się w naprawdę fajną zabawę! Zapobieganie próchnicy u dzieci to zadanie niekoniecznie łatwe, ale nie niemożliwe. A nagroda w postaci pięknego uśmiechu Twojej pociechy jest tego zdecydowanie warta!
Biblliografia:
-
Dorota Olczak-Kowalczyk, Dariusz Gozdowski, Urszula Kaczmarek, Próchnica zębów stałych u dzieci w wieku 5 i 7 lat w Polsce i jej związek z próchnicą zębów mlecznych [w:] Nowa Stomatologia 3/2017, s. 129-141.
-
Zakażenia jamy ustnej przebyte w dzieciństwie zwiększają ryzyko miażdżycy w wieku dorosłym, pulsmedycyny.pl, data dost. 28.05.2022r.
-
prof. dr hab. med. Barbara Adamowicz-Klepalska, Próchnica zębów mlecznych, mp.pl, data dost. 28.05.2022r.