Każdy człowiek powinien dbać o prawidłowe ciśnienie tętnicze krwi, gdyż parametr ten jest niezwykle istotny dla zdrowia, samopoczucia i dobrego funkcjonowania układu krążenia. Serce tłoczy krew przez naczynia krwionośne i wprawia ją w krążenie, by dotarła do narządów i tkanek. Siła nacisku, jaką wywiera na ściany tętnic to właśnie ciśnienie tętnicze. Gdy jest zbyt niskie, krew nie ma szans wszędzie dotrzeć, podczas gdy zbyt wysokie ciśnienie tętnicze wiąże się z ryzykiem rozsadzenia naczyń krwionośnych.

Jakie są wartości ciśnienia krwi

Ciśnienie krwi nie jest stałe i ulega okresowym wahaniom – krótkookresowym związanym z cyklem pracy serca, średniookresowym będącym wynikiem poziomu aktywności, diety, nawodnienia itd., a także długookresowym wiążącym się z wiekiem i stanem zdrowia.

Wytyczne Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego oraz Europejskiego Towarzystwa Kardiologii i Europejskiego Towarzystwa Hipertensjologii określają prawidłowe i nieprawidłowe wartości. Podane przedziały dla osób dorosłych:

• Niedociśnienie: <100/60 mm HG

• Ciśnienie prawidłowe: 120-129/80-84 mm Hg

• Prawidłowe, ale wysokie ciśnienie: 130-139/85-89 mm Hg

• Nadciśnienie tętnicze 1. stopnia: 140-159/90-99 mm Hg

• Nadciśnienie tętnicze 2. stopnia: 160-179/100-109 mm Hg

• Nadciśnienie tętnicze 3. stopnia: ≥ 180/≥ 110 mm Hg

Ciśnienie tętnicze krwi jest inne dla dzieci i młodzieży, w ich przypadku normy są nieco niższe. Przedstawione wyniki są uśrednione.

• Noworodki – 60–95/30–60 mmHg,

• Niemowlęta – 90/60 mmHg,

• Małe dzieci – 95/60 mmHg,

• Dzieci w wieku szkolnym – 100/60 mmHg,

• Młodzież – 110/70 mmHg.

Jak zmierzyć ciśnienie?

Prawidłowy sposób pomiaru ciśnienia krwi ma kluczowe znaczenie dla wyniku. Nie jest to trudne i można zrobić to w warunkach domowych, konieczne jest jednak posiadanie dobrego ciśnieniomierza oraz przestrzeganie zasad.

Aby samodzielnie przeprowadzić pomiar ciśnienia krwi należy dysponować ciśnieniomierzem. Rekomendujemy elektroniczny ciśnieniomierz naramienny, który wykonuje automatyczny pomiar i informuje o tym, czy wartości mieszczą się w normie i przechowuje archiwalne wyniki w pamięci, aby można było do nich wrócić w przyszłości. Warto rozważyć zakup ciśnieniomierza Vitammy, Omron, Braun lub Novama. Jeżeli chcesz dowiedzieć się, kiedy warto kupić ciśnieniomierz i na jaki się zdecydować, przeczytaj ten artykuł.

Jak prawidłowo zmierzyć ciśnienie? Zanim zaczniesz wykonywać pomiar, odpocznij przez co najmniej 5 minut, gdyż badanie powinno być prowadzone w warunkach spoczynkowych. Oprzyj łokieć badanej ręki na stole, załóż mankiet na przedramię i postępuj zgodnie z instrukcją użytkowania produktu. Pamiętaj, żeby nie wykonywać kilku pomiarów pod rząd na jednej ręce, nie ruszać się w trakcie badania, a przed (i w trakcie) nie palić papierosów, nie pić kawy, ani nie wykonywać czynności, które mogłyby wpłynąć na pomiar.

Nadciśnienie i niedociśnienie tętnicze krwi – objawy i skutki

Nieprawidłowe, podwyższone ciśnienie tętnicze w krótkim czasie powoduje złe samopoczucie, bóle i zawroty głowy, a bardzo wysokie może prowadzić do krwotocznego udaru mózgu. Za niebezpieczne ciśnienie krwi uważa się długo utrzymujące się wartości już powyżej 140/90 mm Hg, a ciśnienie powyżej ≥ 180/≥ 110 mm Hg może doprowadzić do groźnych powikłań. Gwałtowny skok ciśnienia (kryza nadciśnieniowa) przekraczający 220/120 mmHg jest stanem wymagającym pilnej interwencji lekarskiej.

W dłuższym czasie, gdy wysokie ciśnienie utrzymuje się i nie jest leczone, dochodzi do poważnych schorzeń układu krążenia, niewydolności serca, problemów z nerkami i ryzyka udaru mózgu.

{#callMethod:getProductsInCategory 469#}

Nadciśnienie tętnicze zwiastują takie objawy jak bóle i zawroty głowy, krwotoki z nosa, palpitacje serca, dezorientacja, senność, drętwienie i mrowienie w kończynach. Przyczyny nadciśnienia tętniczego są różne, w większości wynikające z niehigienicznego stylu życia. Są to m.in.: nadwaga, nadmierne spożycie soli i alkoholu, palenie tytoniu, siedzący tryb życia, ale też czynniki niezależne – predyspozycje dziedziczne oraz wiek.

Niedociśnienie tętnicze krwi (hipotensja) to stan, w którym niskie ciśnienie krwi daje niepokojące objawy, takie jak osłabienie, zawroty głowy, omdlenia, mroczki przed oczami. Tego typu dolegliwość może towarzyszyć odwodnieniu, utracie krwi, zaburzeniom krążenia, a także być wynikiem stosowania niektórych leków. Niskie ciśnienie krwi może być wywołane niedoczynnością tarczycy, czy niedoczynnością kory nadnerczy.

Dbaj o prawidłowe ciśnienie krwi

Podstawą zdrowia i dobrego samopoczucia jest zachowanie homeostazy organizmu, w tym również utrzymywanie ciśnienia krwi na optymalnym poziomie, dzięki czemu uchronisz się przed wieloma schorzeniami. Jeżeli masz objawy wysokiego ciśnienia, musisz podjąć leczenie. Diagnoza prowadzona jest przez lekarza, a leczenie polega na przyjmowaniu leków regulujących ciśnienie krwi oraz modyfikacji stylu życia. Na wczesnym etapie, gdy wysokie ciśnienie nie jest jeszcze utrwalone, już sama zmiana stylu życia może wiele pomóc:

• ogranicz ilość soli w diecie,

• ogranicz ilość alkoholu,

• zrezygnuj z palenia wyrobów tytoniowych, również z e-papierosów,

• zadbaj o prawidłową masę ciała,

• pamiętaj o regularnej aktywności fizycznej.

Jeżeli wprowadzenie zasad zdrowego stylu życia spowoduje unormowanie wartości ciśnienia krwi, nie ma potrzeby wprowadzania leczenia farmakologicznego. Należy jednak kontrolować ciśnienie i przechodzić rutynowe badania u lekarza pierwszego kontaktu.

Bibliografia

1. Michał Wąsowski, Ewa Marcinowska-Suchowierska, Nadciśnienie tętnicze – odrębności diagnostyczne i terapeutyczne w wieku podeszłym, Borgis - Postępy Nauk Medycznych 5/2011, s. 379-387;

2. Justyna Wojteczek, Podwyższone ciśnienie: powód do niepokoju?, Serwis zdrowie pap.pl (05.07.2018);

3. Prejbisz A., Kabat M., Janaszek-Sitkowska H.: Pomiary i klasyfikacja ciśnienia tętniczego. [W:] Więcek A., Januszewicz A., Szczepańska-Sadowska E., Prejbisz A. (red.): Hipertensjologia. Medycyna Praktyczna, Kraków, 2011: 177-180.

4. Serwis Ministerstwa Zdrowia i NFZ, Ciśnienie pod kontrolą, pacjent.gov.pl