Nawet niewielkie zmiany w jamie ustnej mogą stać się przyczyną bolesnych dolegliwości, a z biegiem czasu będą rozwijać się stany chorobowe. Nadżerki i drobne urazy sprzyjają zapaleniu dziąseł i infekcjom oraz rozwojowi paradontozy. Nieleczone infekcje, w tym grzybica jamy ustnej, prowadzą do poważnych konsekwencji zdrowotnych, chorób dziąseł, zębów, a w krytycznych sytuacjach nawet do zakażeń ogólnoustrojowych. Jak unikać chorób jamy ustnej i jak dbać o jej higienę?

Powszechne choroby jamy ustnej – bakterie są wszędzie

Jamę ustną zamieszkuje nawet 700 gatunków różnych mikroorganizmów. Większość z nich żyje z nami w symbiozie, nie zagrażając nam albo wręcz pomagając; inne zwykle nie są groźne, ale gdy zanadto się namnożą lub dostaną się do miazgi zębów, nerwów lub krwiobiegu mogą atakować inne struktury. Najbardziej niebezpieczne są mikroorganizmy, których nie powinno być w jamie ustnej, ale dostały się tam i zaczęły namnażać; są to zwłaszcza grzyby czy bakterie z rodziny Streptococcus (u zdrowych osób mogą występować w niewielkiej ilości i dopóki układ odpornościowy jest w pełni sprawny, nie wywołują objawów).

Najczęstsze choroby i zmiany w jamie ustnej to:

• próchnica zębów,

• drożdżyca (grzybica) jamy ustnej,

• paradontoza,

• zapalenie dziąseł,

• nadżerki,

• nowotwory.

Zmiany w jamie ustnej – wszystko zaczyna się od mikroorganizmów

Gdyby nie mikroorganizmy, większość drobnych urazów i innych zmian szybko by się goiła i nie pozostawałby po nich żaden ślad. Jednak to właśnie bakterie i grzyby żyjące w ustach ciągle oddziałują na błonę śluzową i okoliczne tkanki.

Brak higieny jamy ustnej oraz osłabienie układu odpornościowego, jak również używanie niektórych leków, powodują namnażanie się flory, zakażenia i zmiany chorobowe w jamie ustnej, zwłaszcza zapalenia dziąseł, próchnicę, drożdżycę czy paradontozę. Błona śluzowa jamy ustnej ma chronić dziąsła przed wnikaniem patogenów, ale urazy i podrażnienia osłabiają śluzówkę, ułatwiając wnikanie bakterii. Zatem jak unikać zapalenia dziąseł, paradontozy i grzybicy?

Najważniejsza jest higiena

Aby zapobiegać rozwojowi paradontozy, zapalenia dziąseł czy grzybicy istotne jest utrzymywanie prawidłowej higieny jamy ustnej. Niestety wiele osób lekceważy ten aspekt, w konsekwencji dochodzi do szybkiego namnażania się bakterii, atakowania zębów i dziąseł. Próchnica niszczy pojedynczy ząb, natomiast choroby przyzębia i dziąseł stopniowo obejmują całą szczękę. Paradontoza jest infekcyjną chorobą przyzębia, której jedną z przyczyn jest nieprawidłowa higiena jamy ustnej. To nie tylko na samo szczotkowanie, ale również używanie nici dentystycznej, porządne płukanie (sprawdź polecane irygatory do jamy ustnej), masaż dziąseł i czyszczenie języka. Warto też ograniczyć spożycie alkoholu, cukru i słodkich napojów, a także rzucić palenie.

{#callMethod:getProductsInCategory 712#}

Aby prawidłowo dbać o higienę jamy ustnej, należy zaopatrzyć się w dobrą pastę do zębów oraz szczoteczkę. Jeżeli nie ma wskazań do używania specjalistycznej pasty, każda będzie dobra, jednak szczoteczka do zębów to bardziej złożone zagadnienie. Najpopularniejsze są trzy rodzaje: tradycyjne szczoteczki manualne, szczoteczki elektryczne rotacyjne lub rotacyjno-pulsacyjne oraz szczoteczki soniczne. Szczególnie polecamy soniczne, które wymiatają resztki jedzenia, rozbijają płytkę nazębną, a fale soniczne docierają tam, gdzie włosie nie jest w stanie dostać się fizycznie. O zaletach sonicznych szczoteczek przeczytasz też tutaj, a jeżeli zastanawiasz się nad zakupem szczoteczki dla dziecka, zapoznaj się z naszym poradnikiem.

W celu ograniczenia rozwoju grzybicy jamy ustnej najważniejsza jest eliminacja czynników sprzyjających rozwojowi kandydozy – unikanie zakażeń, rezygnacja ze słodkich pokarmów i napojów (cukier sprzyja grzybicy), stosowanie diety bogatej w produkty zawierające witaminy, minerały i wzbogacające naturalną mikroflorę organizmu. Trzeba też pamiętać, że antybiotyki i wziewne sterydy mogą sprzyjać grzybicy.

Jak uniknąć chorób jamy ustnej? Wzmacnianie odporności

W przeważającej większości przypadków układ immunologiczny świetnie radzi sobie z utrzymywaniem równowagi i nie dopuszcza do tego, by mikroorganizmy zbytnio się namnażały i atakowały tkanki. Aby tak się działo, musi być sprawny. Z tego względu ważne jest, aby dbać o dietę i spożywać pokarmy bogate w witaminy i minerały wzmacniające odporność. Należą do nich zwłaszcza: cynk, miedź, żelazo, selen wapń, koenzym Q10, witamina C, witaminy z grupy B (gównie B1 i B6), witamina D, witamina E. Pamiętaj też o odpowiednim nawadnianiu organizmu, gdyż odwodnienie powoduje wysuszanie błony śluzowej i łatwiejsze przenikanie przez nią patogenów wywołujących choroby jamy ustnej.

Bibliografia

1. Iwona M. Tomaszewska, Higiena jamy ustnej dorosłych pacjentów, portal mp.pl dla pacjentów (17.08.2016);

2. Kowalski J., Wpływ czynników na choroby przyzębia – przegląd literatury, Nowa Stomatol., 2008, 1, 19-23;

3. Iwona M. Tomaszewska, Zapalenia przyzębia, portal mp.pl dla pacjentów (15.03.2017);

4. Dorota Gajdzik-Plutecka, Maria Wacińska-Drabińska, Dorota Olczak- Kowalczyk, Grzybica jamy ustnej – patogeneza, obraz kliniczny, Borgis - Nowa Stomatologia 1-2/2009, s. 17-20;

Aby odpowiedzieć na tytułowe pytanie, trzeba najpierw zastanowić się, czym różnią się szczoteczki elektryczne od sonicznych. Wbrew pozorom mają one ze sobą bardzo wiele wspólnego, bo szczoteczki soniczne są po prostu jednym z rodzajów szczoteczek elektrycznych. Jakie mamy więc możliwości?

Rodzaje szczoteczek elektrycznych

Szczoteczki elektryczne, mimo iż dostępne są w sprzedaży już od dobrych kilkudziesięciu lat, wciąż są ulepszane. Obecnie szczoteczka elektryczna to grupa kilku rodzajów produktów z napędem akumulatorowym lub na baterie. Ze względu na technologię czyszczenia dzieli się je na: szczoteczki obrotowe (szczoteczki rotacyjne), szczoteczki obrotowo-pulsacyjne (rotacyjno-pulsacyjne), szczoteczki soniczne, szczoteczki ultradźwiękowe. Która szczoteczka jest lepsza – elektryczna rotacyjna czy soniczna?

• Szczoteczki elektryczne obrotowe i obrotowo-pulsacyjne – ich działanie polega na obracaniu główki w lewo i w prawo naprzemiennie, wymiatając resztki jedzenia. Ten model jest najbardziej zbliżony do tradycyjnej. Szczoteczki obrotowo-pulsacyjne dodatkowo wykonują ruch pulsacyjny, dociskając lekko włosie do szkliwa, co pomaga oczyszczać zęby z uporczywych zabrudzeń. Dostępne są też różne końcówki np. z włóknami ustawionymi pod kątem, by lepiej docierać w trudne rejony i szczeliny między zębowe. Wydaje się, że to rozwiązanie idealne, a jednak powstały jeszcze lepsze.

• Szczoteczki soniczne – te modele znacząco różnią się od tradycyjnych elektrycznych. Ich końcówki są podłużne i wykonują ruch wymiatający góra-dół. Taka technika jest bezpieczniejsza dla dziąseł i zapewnia maksymalną efektywność. Szczoteczka porusza się około 31 000 – 48 000 razy na minutę. Jej działanie oparte jest na technologii sonicznych fal dźwiękowych. Drgania soniczne rozbijają płytkę nazębną, kamień, łańcuchy bakterii i zanieczyszczenia, nawet te kryjące się głęboko w szczelinach między zębowych. I to jest właśnie powód, dla którego warto zdecydować się na szczoteczkę soniczną, a nie na tradycyjną elektryczną. Soniczne fale dźwiękowe docierają nawet do 4 milimetrów od zakończenia włosia, a wymiatająca główka skutecznie usuwa rozbite drobinki.

• Szczoteczki ultradźwiękowe – odrębną kategorią szczoteczek elektrycznych są modele ultradźwiękowe, które działają podobnie do modeli sonicznych, ale wytwarzają fale ultradźwiękowe o częstotliwości zapewniającej wielokrotnie więcej drgań na minutę, co daje jej jeszcze większą skuteczność. Szczoteczki ultradźwiękowe nie są jednak zbyt popularne ze względu na ich wysoką cenę.

Jak działa szczoteczka soniczna i co robi lepiej?

Szczoteczka soniczna to nowoczesna szczoteczka elektryczna. Różnicą jest zastosowana technologia. Podczas gdy rotacyjna i rotacyjno-pulsacyjna mechanicznie ściera powierzchnię zęba (co nie jest zdrowe ani dla dziąseł, ani dla szkliwa), soniczna rozbija łańcuchy bakterii oraz płytkę nazębną i delikatnie wymiata je podłużnymi ruchami. Taki sposób jest rekomendowany przez stomatologów, gdyż jest bezpieczniejszy dla dziąseł i szkliwa.

{#callMethod:getProductsInCategory 712#}

Przewagą szczoteczki sonicznej nad elektryczną jest obszar działania. Końcówka rotacyjna bądź rotacyjno-pulsacyjna dociera wyłącznie tam, gdzie dosięga włosie, czyli tak samo, jak w przypadku tradycyjnych szczoteczek do zębów. Zakamarki pozostaną niedomyte. Natomiast szczoteczka soniczna może więcej – fale dźwiękowe sięgają do 4 mm od zakończenia włosia, skutecznie pozbywając się nawet tych trudnych zabrudzeń ze szczelin między zębowych, czy bruzd. Znacznie większa jest też częstotliwość drgań, średnio 31 000 – 48 000 ruchów wymiatających na minutę. Natężenie drgań usuwa płytkę nazębną, uporczywe osady, a powstające pod ich wpływem mikro pęcherzyki powietrza docierają do trudno dostępnych miejsc w jamie ustnej. Wszystko to sprawia, że szczoteczka soniczna jest zdecydowanym faworytem, jeżeli chodzi o higienę jamy ustnej. Dla uzyskania jeszcze lepszych efektów warto stosować irygatory do ust, wypłukujące zanieczyszczenia – jest to skuteczniejsze niż zwykłe płukanie ust wodą.

Mamy nadzieję, że rozwialiśmy wątpliwości, która szczoteczka lepsza: soniczna czy elektryczna (rotacyjna, rotacyjno-pulsacyjna), warto jednak pamiętać o tym, że wśród szczoteczek panuje duży wybór i w sprzedaży znajdują się produkty różnej jakości. Polecamy kupować sprawdzone, dobrej jakości modele, w przeciwnym razie narażasz się na rozczarowanie. Dobra szczoteczka elektryczna może okazać się lepsza niż kiepska soniczna. Dlatego ważne jest, by wyboru dokonywać rozsądnie, w końcu szczoteczka soniczna powinna posłużyć Ci przez długi czas. Jeżeli chcesz zgłębić tematykę i dowiedzieć się, czy warto kupić soniczną szczoteczkę do zębów, przeczytaj ten artykuł.

Higiena jamy ustnej przy użyciu szczoteczki sonicznej różni się zarówno od szczotkowania tradycyjną szczoteczką, jak i wynalezionymi 60 lat temu szczoteczkami obrotowymi (tradycyjnymi szczoteczkami elektrycznymi, których głowica obraca się lub oscyluje w lewo i prawo). Szczoteczki soniczne mają wiele zalet w stosunku do tych dwóch pozostałych rodzajów szczoteczek.

{#callMethod:getProductsInCategory 369,5#}

Szczoteczki soniczne a elektryczne?

Zanim zajmiemy się zaletami szczoteczek sonicznych, rozstrzygnijmy kwestię: Czy szczoteczki elektryczne dają jakąkolwiek przewagę nad szczoteczkami manualnymi? Statystycznie rzecz ujmując, wielu użytkowników uzyska lepsze efekty, myjąc zęby szczoteczkami elektrycznymi, zwłaszcza sonicznymi. Poprzez efekty rozumiemy dokładność czyszczenia - ilość usuniętej płytki nazębnej oraz eliminację niekorzystnych zjawisk takich jak zbyt mocne szczotkowanie. Szczoteczki elektryczne dają tutaj lepsze rezultaty - usuwają więcej zanieczyszczeń a ponadto szczoteczki soniczne obniżają ryzyko wystąpienia niekorzystnych efektów zbyt mocnego szczotkowania - tym samym przyczyniają się do lepszego stanu dziąseł i zębów niż w przypadku szczotkowania ręcznego.

Dlaczego szczoteczka soniczna jest lepsza?

Szczoteczki elektryczne - szczególnie soniczne - są bardziej efektywne niż szczotkowanie manualne. Ma to większe znaczenie, gdy do mycia nie przykładamy się lub szczotkujemy zbyt krótko. Innym argumentem jest to, że mycie zwykłą szczoteczką po prostu wymaga opanowania poprawnej techniki, co wbrew pozorom nie jest takie łatwe i wielu ludzi ma z tym właśnie problem. Opisywana grupa użytkowników szczoteczek zrobi największy użytek z elektrycznych szczoteczek sonicznych. Zatem szczoteczki soniczne najlepiej odpowiadają na potrzeby współczesnego człowieka - który chce dbać o zęby, lecz brakuje mu czasu, zapału i siły. Szczoteczki soniczne eliminują skutki tendencji skracania czasu szczotkowania oraz niewłaściwej techniki szczotkowania.

Jak działają szczoteczki soniczne?

Główki soniczne są znacznie smuklejsze niż w przypadku szczoteczek obrotowych, a nawet zwykłych szczoteczek. Dzięki temu łatwiej nimi operować w jamie ustnej i są one bardziej komfortowe. Jednak największą zaletą szczoteczek sonicznych jest fakt, że drgające z wysoką częstotliwością włókna głowicy wprowadzają w drgania cząsteczki cieczy powstałej przez połączenie wody, śliny i pasty/żelu do zębów w jamie ustnej. Cząsteczki tworzą falę o dużej energii, które dociera znacznie dalej niż sięgają same włókna (mówi się o, że efekt czyszczący wykracza o około 3 mm poza granicę, do której sięgają same włókna - nawet poniżej linii dziąseł i między zębami). Mamy zatem do czynienia z dodatkowym efektem związanym z dynamiką cieczy, ogromną energią przekazywaną z głowicy do ośrodka drgającego. Wszystko to sprawia, że możliwe jest dokładniejsze wymywanie nieczystości, zwłaszcza w miejscach trudno dostępnych i niewidocznych.

Dla kogo szczoteczki soniczne?

Powyższy fakt stanowi największą zaletę szczoteczek sonicznych i jednocześnie znacząco odróżnia je od szczoteczek obrotowych, ponieważ szczoteczki obrotowe czyszczą tylko to, czego "dotknie" włókno głowicy, a szczoteczka soniczna dociera do miejsc, do których nie docierają inne szczoteczki. Dzięki drganiom o wysokiej częstotliwości w jednostce czasu szczoteczka soniczna wykonuje więcej ruchów wymiatającym niż jakakolwiek inna szczoteczka. Biorąc pod uwagę ten fakt oraz zwiększony zasięg dzięki efektom falowym, można stwierdzić, że szczoteczki soniczne zapewniają lepszą higienę jamy ustnej u wszystkich korzystających.

Jak używać szczoteczki sonicznej?

Technika mycia szczoteczką soniczną polega w głównej mierze na umieszczaniu i chwilowym przytrzymywaniu głowicy nad (dolne rzędy) lub pod (górne rzędy) zębem lub przy powierzchniach bocznych zębów. Należy to czynić systematycznie, przesuwając głowicę do kolejnego zęba w stałych interwałach. Po przyłożeniu głowicy do zęba jest on skutecznie "obmywany" przez drgającą głowicę i jej włókna. Głowica wykonuje ruchy wymiatające, których charakterystyka sprawia, że nie powodują one erozji zębów. W celu ułatwienia kontroli upływu czasu szczoteczki soniczne wyposażone są w programator, który nie tylko odmierza całkowity czas mycia, lecz również dzieli czas szczotkowania na 4 kwarty odpowiadające 4 strefom jamy ustnej: lewa góra, prawa góra, lewy dół, prawy dół. Po sygnale, należy przechodzić do kolejnej strefy.