Zaburzenia węchu i smaku są jednym z objawów COVID. Niekiedy choroba przebiega w sposób łagodny jedynie z ograniczeniem funkcjonowania tych zmysłów węchu i smaku, a innym razem obecne jest szerokie spektrum symptomów. U większości chorych po przebytej infekcji funkcjonowanie zmysłów wraca do normy. Jednak nie u wszystkich. Dlaczego tak się dzieje? Jak wspomóc powrót powonienia poprzez trening węchowy po COVID-19?
Utrata węchu i smaku po chorobie COVID-19
Zaburzenia węchu i smaku pojawiają się, według różnych szacunków, u około 34-68% osób chorujących na COVID. Nierzadko są pierwszym symptomem poprzedzającym inne objawy zakażenia koronawirusem; trwają od kilku dni do nawet ponad dwóch tygodni, a zdarza się, że nawet dłużej. Bywają także przypadki, że po przebytej chorobie węch i smak są zmienione, nie zapewniają prawidłowych odczuć. Nawet do 10% chorych może doświadczyć permanentnej ich utraty, a znaczny procent osób może być nieświadoma, że ma z tym problem.
Nie jest to wyłącznie kwestia komfortu, lecz może mieć daleko bardziej idące skutki. Niedomaganie tych podstawowych zmysłów prowadzi do zaburzeń łaknienia, co może skutkować niedożywieniem i niedoborami ważnych składników odżywczych: białek, węglowodanów, tłuszczów, witamin i składników mineralnych. Te są konieczne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, a ich niedobory powodują obniżenie odporności i złe działanie narządów.
W przypadku zmienionego smaku i węchu może dochodzić też do sytuacji, w której jedzenie będzie wręcz odrzucało, a zapachy będą wywoływać negatywne skojarzenia i odruchy, co znacząco wpływa nie tylko na samo jedzenie, ale ogólnie na jakość życia. Jednym z przykładów takich odczuć jest zmiana zapachu róż na cuchnący.
Sposobem, aby przywrócić prawidłowy węch po koronawirusie jest trening węchowy COVID, który w założeniu ma sprawić, że mózg na nowo nauczy się interpretować bodźce. Jak ćwiczyć węch?
Trening węchowy COVID – aby szybciej odzyskać powonienie
Nie jest do końca pewne, w jaki sposób powstają zaburzenia powonienia w wyniku działania SARS-CoV-2. Według jednej z hipotez wirus atakuje komórki otaczające neurony węchowe w nosie, inna z kolei twierdzi, że wirus przenika bezpośrednio do opuszki węchowej. Niezależnie od przyczyny, konieczna może być rehabilitacja węchowa, czyli trening zapachów.
Technika rehabilitacji węchowej (treningu węchowego) została opracowana przez otolaryngologów z powodu innych infekcji, w których dochodziło do utraty lub ograniczenia powonienia. Dobrze sprawdza się również w przypadku infekcji koronawirusem.
Trening węchowy po COVID polega na wąchaniu zestawu charakterystycznych olejków eterycznych przez około 10-20 sekund, dwa razy dziennie przez okres przynajmniej 12 tygodni. Pacjent powinien nie tylko je wąchać, ale również zastanawiać się jak pachną, w celu zwiększenia neuroplastyczności. Ma to na celu wyrobienie nowych ścieżek zapachowych i nauczenie się aromatów. Komórki węchowe odnawiają się regularnie, więc nawet te, które uległy uszkodzeniu mogą się zregenerować, dzięki czemu jest szansa na powrót prawidłowego funkcjonowania zmysłów.
Jak ćwiczyć węch?
Do ćwiczeń węchu po COVID najlepiej wykorzystywać olejki eteryczne. Ich szeroki wybór znajdziesz w sklepie Apteczka24.pl. Polecane są te o charakterystycznych, łatwych do zidentyfikowania i intensywnych zapachach, zwłaszcza olejek eteryczny z róży, z cytryny, eukaliptusowy, goździkowy, z pomarańczy, czy miętowy. Oprócz olejków eterycznych warto wykorzystywać też naturalne zapachy: skórkę z cytryny i pomarańczy, świeżą miętę, mieloną kawę, wanilię czy kokos.
Zaleca się naprzemienne wąchanie zapachów i dłuższe zastanawianie się nad nimi. Polecamy nasze zestawy olejków – oprócz treningu węchowego mogą służyć też do aromaterapii. Teraz już wiesz, jak ćwiczyć węch i dlaczego warto to robić. Zachęcamy do regularnych prób. Można je prowadzić nie tylko jako element rehabilitacji, ale też jako sposób na usprawnienie funkcjonowania zmysłu węchu.
Przeczytaj też: relaks w wannie z olejkami eterycznymi.
Jeżeli po trzech miesiącach takiego treningu zapachowego nie będzie poprawy, należy skonsultować się z laryngologiem. Trening zapachowy jest bezpieczną formą ćwiczenia węchu i może go stosować każdy. Nie należy natomiast na własną rękę, bez porozumienia z lekarzem, stosować żadnych substancji donosowo, które mogłyby mieć wpływ miejscowy lub ogólnoustrojowy, gdyż może to grozić wystąpieniem działań niepożądanych.
Bibliografia:
1. Janowiak – Majeranowska A., Skorek A. Zaburzenia węchowe w zakażeniu COVID – 19. Pol Otorhino Rev 2020; 9 (3): 36-39.
2. Mączkowska K., Niedzielski A. COVID- 19 w otorynolaryngologii. Wiedza medyczna – numer specjalny 2020: 31 – 37.
3. Cezary Stańczak, Utrata węchu i smaku po koronawirusie – jak długo trwa i skąd tak właściwie się bierze, wapteka.pl (dostęp: 15.06.2021);