Pierwsze 1000 dni życia dziecka to kluczowy okres pod względem żywienia maluszka. To, jak będzie ono wyglądać, ma ogromny wpływ na rozwój psychosomatyczny dziecka. Odpowiedni plan żywienia pomoże również zmniejszyć ryzyko rozwoju chorób dietozależnych w przyszłości. Karmienie niemowlaka i kilkulatka może jednak sprawić sporo trudności rodzicom. O czym warto pamiętać?
Jak karmić dziecko?
Opieka nad noworodkiem i niemowlakiem to nie lada wyzwanie dla młodych rodziców. Wielu z nich przyznaje, że to właśnie karmienie dziecka – obok częstych pobudek w nocy – sprawia im najwięcej trudności. Jeśli chodzi o początkowe karmienie dziecka, zasady są jasne. Mleko matki – lub mleko modyfikowane – powinny być jedynym źródłem pożywienia i nawadniania dla dzieci do 6. miesiąca życia. Oczywiście w razie potrzeby rodzice podają dziecku również leki, nie można też zapominać o witaminie D. Omawiając karmienie niemowlaka, należy zaznaczyć, że podawanie dziecku zamiennika mleka matki lub modyfikowanego w postaci mleka krowiego, koziego czy roślinnego jest niezgodne z zaleceniami specjalistów ds. żywienia.
Wydaje się, że zestaw do karmienia niemowlaka i noworodka liczy zaledwie kilka elementów. Nic bardziej mylnego. To zwykle różnej wielkości butelki i smoczki – w przypadku karmienia piersi przydają się wtedy, gdy np. w porze karmienia młoda mama jest poza domem. Jeśli butelki, to i podgrzewacze do butelek. Do tego coś, co znacząco ułatwia codzienne obowiązki młodych rodziców, czyli sterylizatory do butelek. Jeśli dziecko ma problemy ze ssaniem, pomocne są specjalne łyżeczki do krótkoterminowego karmienia niemowląt. Sprawdź też, jak ułatwić sobie karmienie piersią.
Karmienie dziecka – rozszerzanie diety
Jeśli chodzi o moment, w którym można rozpocząć rozszerzanie diety dziecka, wytyczne specjalistów nieznacznie się różnią. WHO zaleca, aby proces ten wprowadzić po 6. miesiącu życia niemowlaka. Polscy specjaliści zalecają rozszerzenie diety między 17. a 26. tygodniem życia dziecka. Warto podkreślić, że karmienie niemowlaka jest ściśle powiązane z jego rozwojem. Sygnałem do rozpoczęcia prób rozszerzania diety jest zanik odruchu wypychania jedzenia przez dziecko, umiejętność siedzenia z podparciem oraz kontrola ruchów szyi i głowy. Gdy te warunki nie są spełnione, proces rozszerzania diety należy opóźnić.
W pierwszym roku życia posiłki uzupełniające, jak sama nazwa wskazuje, powinny być jedynie uzupełnieniem dla karmienia niemowlaka piersią lub mlekiem modyfikowanym. Między 6. a 8. miesiącem życia dziecka powinny to być 2-3 posiłki uzupełniające na dzień. Od 9. do 12. miesiąca życia zalecane są 3-4 posiłki uzupełniające i 1-2 przekąski. Dokarmianie dziecka mlekiem może trwać do 2. roku życia lub dłużej – według potrzeb matki i dziecka.
Karmienie dziecka w procesie rozszerzania diety pozwala mu zapoznać się z różnymi konsystencjami pokarmów. Jest to doświadczenie zarówno dotykowe, jak i smakowe czy wzrokowe. To, jak karmić dziecko, które może już spożywać inne pokarmy niż mleko, jest często tematem spornym wśród rodziców. Jedni opowiadają się za wprowadzeniem metody BLW, która zakłada samodzielne jedzenie dziecka rękami. Pokarm jest dzielony na mniejsze kawałki. Tradycyjna metoda karmienia małego dziecka polega na podawaniu rozdrobnionego lub drobno pokrojonego pokarmu łyżeczką, a metoda mieszana łączy oba wymienione sposoby. Która z nich jest najlepsza? Jest to kwestia indywidualna, wielu rodziców stawia na metodę łączoną, zaczynając od karmienia dziecka łyżeczką i stopniowo wprowadzając samodzielne jedzenie, pierwsze rękami, z czasem z użyciem sztućców.
Karmienie niemowlaka i dziecka – kształtowanie nawyków żywieniowych
Karmienie dziecka, zasady rozszerzania diety, to wyzwanie wymagające cierpliwości i zaangażowania rodziców. To właśnie w tym okresie kształtuje się nawyki żywieniowe, które dają efekty w późniejszym życiu dziecka. Zwykle rozszerzanie diety rozpoczyna się od warzyw, aby uniknąć przyzwyczajania malucha do słodkiego smaku owoców. To właśnie słodki i słony smak są przez dzieci najlepiej tolerowane, co wynika z wrodzonych preferencji. Gotowane i surowe warzywa, owoce, a do tego kasze, makarony, ryż, dobrej jakości mięso, ryby, jaja, tłuszcze, produkty mleczne i zbożowe oraz woda do picia – oto przepis na zdrową dietę dla dziecka.
Jak karmić dziecko, aby go nie przekarmić? To częsty problem rodziców. Specjaliści zwracają uwagę na jedną zasadę. To rodzic decyduje, co i kiedy poda dziecku do jedzenia, a dziecko decyduje, czy i ile zje. Taki schemat sprzyja nauce uczucia sytości i głodu przez dziecko. Nie zaleca się opóźniania pokarmów potencjalnie alergizujących. Należy jednak pamiętać, aby wprowadzać je pojedynczo i obserwować reakcję dziecka. Wysypka skórna, bóle brzucha, rozwolnienie, zaparcia – to sygnały do zmodyfikowania diety pociechy. Posiłki powinny być komponowane z dobrej jakości produktów, bez użycia soli i cukru, grzybów, podrobów, wysoko przetworzonej żywności, słodkich i gazowanych napojów.
Akcesoria do karmienia dziecka – mała rzecz, a cieszy
Warto też zadbać o atmosferę w trakcie posiłków. Spokojną, ze świadomością zabawy dziecka pokarmem. Dobrą praktyką jest wspólne spożywanie posiłków – w końcu dziecko naśladuje rodziców. Kolorowe talerzyki, kubki i sztućce przykuwają wzrok malucha, jak i są pomocne w jedzeniu. Talerze z przegródkami, silikonowe podkładki pod jedzenie, małe i płaskie łyżeczki, a do tego śliniaki – akcesoria do karmienia dziecka mają ogromny wpływ na proces jedzenia, jak i późniejszego sprzątania w kuchni. Wszystkie niezbędne produkty kupisz wygodnie online w Apteczka24.
Wprowadzanie nowych produktów do diety dziecka może się wiązać nawet z kilkunastoma próbami zachęcenia pociechy do ich skosztowania. To ważny proces, dzięki któremu maluch oswaja się z nowym smakiem i konsystencją. Początkowe zniechęcenie może przemienić się wręcz w uwielbienie. Potrzeba jednak czasu i cierpliwości.
Bibliografia:
-
mgr Ewa Ehmke, BLW jako uzupełnienie procesu karmienia dziecka w 1. Roku życia dziecka, ncez.pzh.gov.pl, data dost. 29.10.2022r.
-
PAN, Stanowisko Komitetu Nauki o Żywieniu Człowieka Polskiej Akademii Nauk w sprawie zasad żywienia dzieci w wieku 1-3 lat, knozc.pan.pl, data dost. 29.10.2022r.
-
dr Anna Taraszewka, Żywienie zdrowych niemowląt – zaktualizowane wytyczne, ncez.pzh.gov.pl, data dost. 29.10.2022r.