Odleżyny stanowią poważny problem dla osób obłożnie chorych i spędzających długi czas w jednej pozycji. Są przyczyną dodatkowego cierpienia, znacznego dyskomfortu, a w niektórych przypadkach mogą prowadzić do poważnych zakażeń. Nawet tych niewielkich nie wolno bagatelizować. Jeżeli tylko się pojawią, należy je opatrzyć i rozpocząć leczenie odleżyn, a najlepiej już zawczasu zapobiegać ich powstawaniu
Czym są odleżyny?
Odleżyna to miejscowa zmiana, martwica tkanek będąca wynikiem ucisku, tarcia i niedokrwienia tkanek w miejscu styku z podłożem. Tam, gdzie dochodzi do długotrwałego ucisku lub tarcia o szorstkie powierzchnie, powstają owrzodzenia i trudno gojące się rany. U osób przewlekle leżących wystarczy przebywanie kilka godzin w jednej pozycji, czy też nieprawidłowo ułożone prześcieradło, by doszło do urazów, a w konsekwencji do odleżyny.
Na odleżyny najbardziej narażone są osoby chore i niepełnosprawne, leżące w łóżku lub niesamodzielne, np. jeżdżące na wózku inwalidzkim. Długotrwały ucisk i brak samodzielnej możliwości zmiany pozycji, a czasami również brak należytej higieny powodują, że powstają odleżyny. Jednak nie tylko pacjenci są narażeni na tworzenie się tego typu zmian. Również osoby o znacznej otyłości i prowadzące nieaktywny tryb życia, a nawet wykonujące zawody wymagające długiego przebywania w jednej pozycji np. kierowcy, mogą wykazywać predyspozycje do odparzeń i odleżyn.
Czy odleżyny są niebezpieczne?
Nie wolno dopuszczać do powstawania odleżyn z kilku powodów. Po pierwsze są to zmiany, które wiążą się ze znacznym dyskomfortem i bólem u pacjenta, a po drugie mogą być przyczyną groźnych zakażeń, a nawet sepsy.
Niewielkie, lekkie odleżyny, które zostaną prawidłowo zaopatrzone, raczej nie stanowią zagrożenia, trzeba jednak regularnie zmieniać opatrunki na odleżyny i w sposób szczególny dbać o higienę uszkodzonych miejsc. Niestety rany te mają tendencję do pogłębiania się, a duże zmiany nie tylko są bardzo bolesne, ale stanowią też wrota zakażenia. Leczenie dużych odleżyn wymaga interwencji chirurgicznej.
Z jak poważną raną mamy do czynienia pozwala nam się zorientować skala odleżyn. Wyróżnia się następujące stopnie odleżyn:
-
Odleżyny I stopnia – widoczne są niewielkie zmiany, zaczerwienienia blednące pod wpływem ucisku. Jest zachowane mikrokrążenie oraz ciągłość skóry.
-
Odleżyny II stopnia – pojawiają się przebarwienia skóry, nieblednące pod wpływem nacisku. Towarzyszy im obrzęk, możliwe są nadżerki i widoczne pęcherze.
-
Odleżyny III stopnia – na tym etapie dochodzi do uszkodzenia ciągłości skóry na całej jej grubości, widoczna jest rozpadająca się tkanka, a rana może być pokryta strupem.
-
Odleżyny IV stopnia – dochodzi do uszkodzenia skóry i tkanki podskórnej aż do powięzi.
-
Odleżyny V stopnia – to bardzo poważne głębokie uszkodzenie tkanki sięgające do mięśni, stawów, ścięgien i tkanki kostnej. Może dojść do zakażenia całego organizmu, czyli do sepsy.
W obszarze odleżyny toczy się proces zapalny, widoczne są wysięki i ropna wydzielina, uszkodzenia mają tendencję do rozprzestrzeniania się i powiększania.
Jak zapobiegać i leczyć odleżyny?
Zapobieganie odleżynom polega przede wszystkim na:
-
częstych zmianach pozycji, w której leży pacjent (co 2-4 godzin),
-
unikaniu przesuwania pacjenta (lepiej go podnosić),
-
stosowaniu materacy i poduszek przeciwodleżynowych,
-
regularnym kontrolowaniu stanu skóry pacjenta,
-
codziennej higienie i zmianie bielizny, pampersów,
-
osuszaniu ciała po umyciu, unikaniu wilgotnej pościeli,
-
stosowaniu zabiegów poprawiających ukrwienie skóry.
Leczenie odleżyn zależy od ich stopnia. Rozległe, głębokie odleżyny wymagają specjalistycznego leczenia w szpitalu, podawania antybiotyków i wdrożenia procedury zapobiegającej rozwojowi sepsy. Dlatego nie należy dopuszczać do ich rozwoju i od razu, gdy tylko się pojawią zastosować odpowiednie środki.
Czym leczyć odleżyny?
Do leczenia odleżyn polecamy specjalne opatrunki piankowe Molnlycke na odleżyny o różnych rozmiarach, zabezpieczające skórę i wspomagające gojenie się ran. Należy przy tym dbać o częstą zmianę opatrunku, o czystość rany, zmianę bielizny i pościeli na czystą i suchą, a także o prawidłowe odżywianie się i nawadnianie pacjenta, by organizm miał zasoby do regeneracji.
W sklepie internetowym Apteczka24.pl posiadamy szeroki wybór plastrów i opatrunków na odleżyny, materaców i poduszek przeciwodleżynowych np. marki Timago. Materac jest niezastąpioną pomocą w tym, jak zapobiegać odleżynom, gdyż jego specjalna konstrukcja minimalizuje powstawanie ucisku na najbardziej narażone miejsca poprzez cykliczną zmianę podparcia osoby leżącej. Innym sprzętem zapobiegającym tworzeniu się zmian są specjalne wałki oraz nadmuchiwane opaski na kończyny.
