Jesień to okres wzmożonych infekcji górnych dróg oddechowych. W tym czasie wirusy odpowiedzialne za infekcje dróg oddechowych są najbardziej aktywne, a jednocześnie ludzki układ odpornościowy jest osłabiony i podatny na zachorowanie. O odporność organizmu trzeba dbać przez cały rok, by uzyskać najlepsze efekty. Podpowiadamy jak zwiększyć odporność i nie dać się infekcjom.
Wzmocnienie odporności – co musisz wiedzieć?
Odporność organizmu jest wypadkową wielu składowych, a układ immunologiczny chroni ustrój przed wnikaniem i rozmnażaniem się patogenów.
Na układ odpornościowy składa się kilka „barier”. Pierwszą stanowią skóra i błony śluzowe, które utrudniają przenikanie zarazków. Jeżeli dojdzie do przedostania się ich do krwiobiegu i tkanek, kolejną zaporę stanowią komórki żerne (fagocyty), które najogólniej mówiąc, unieszkodliwiają drobnoustroje i wyzwalają substancje zwane pirogenami, stymulujące gorączkę. Podwyższona temperatura ciała osłabia i zabija część zarazków. Gdy dochodzi do stanu zapalnego, wydzielane są limfocyty i przeciwciała unieszkodliwiające konkretne typy wirusów, bakterii, grzybów, pierwotniaków i innych patogenów.
{#callMethod:getProductsInCategory 400#}
Układ immunologiczny jest niezwykle złożony, niestety nie jest idealny, a przy braku zachowania zasad zdrowego odżywiania i trybu życia, bywa podatny na osłabienie i przejściowe zaburzenia funkcjonowania. W takiej sytuacji mówimy o stanach osłabienia odporności. Jak wzmocnić immunologię domowymi sposobami i jak nie dać się przeziębieniu? To proste!
Skuteczne sposoby na wzmocnienie odporności
-
Sen, wypoczynek i relaks – przemęczenie jest jedną z podstawowych przyczyn spadku odporności. Stres, brak snu, presja związana z pracą, problemy osobiste, rodzinne i służbowe sprawiają, że organizm ciągle jest w trybie „walki i ucieczki”, który na krótką metę działa mobilizująco, ale w dłuższej perspektywie negatywnie wpływa na samopoczucie m.in. ze względu na nadprodukcję kortyzolu. Jeżeli chcesz zwiększyć odporność organizmu – przede wszystkim wypocznij, wysypiaj się i pozwól sobie na chwilę relaksu.
-
Aktywność fizyczna – regularne uprawianie sportu, najlepiej na świeżym powietrzu, korzystnie wpływa na odporność organizmu i działanie układu odpornościowego, krążenia oraz oddechowego. Wystarczy pół godziny ruchu dziennie, by poczuć zmiany na plus.
-
Hartowanie organizmu – brzmi groźnie, ale tak naprawdę to nic innego, jak to kontrolowane poddawanie organizmu działaniu różnych czynników, głównie temperatury i warunków meteorologicznych. Zmiany temperatury stymulują układ odpornościowy, a przebywanie w różnych warunkach np. spacery w deszczu czy zimowe przebieżki są naturalnym sposobem na to, by poprawić odporność. Oczywiście nie można przesadzać, wymagany jest zdrowy rozsądek. Dobrym sposobem na hartowanie jako metody na wzmocnienie organizmu jest regularne saunowanie.
-
Ograniczenie używek – alkohol, papierosy oraz inne używki osłabiają bariery ochronne, powodując, że patogeny łatwiej wnikają do ustroju i są trudniejsze do opanowania. Jak w łatwy sposób podnieść odporność organizmu? Ogranicz używki.
-
Nawadnianie – większość procesów w ustroju zachodzi w środowisku wodnym, a odwodnienie w znaczący sposób osłabia organizm. Zatem jeżeli chcesz wzmocnić układ odpornościowy, dbaj o nawodnienie. Pij 1,5-2,5 litra płynów dziennie.
-
Zdrowa, zbilansowana dieta – składniki odżywcze, witaminy i minerały, probiotyki i prebiotyki, kwasy tłuszczowe, antyoksydanty oraz wszystkie inne składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, powinny być dostarczane przede wszystkim wraz z jedzeniem, które spożywamy na co dzień. Zatem dbaj, by na talerzu codziennie pojawiały się produkty dostarczające wszystkie składniki. Zwróć uwagę zwłaszcza na proporcje warzyw i owoców. W tej kwestii polecamy tzw. regułę połowy talerza, która (w skrócie) mówi o tym, że połowę posiłku powinny obejmować warzywa lub owoce, a 1/4 białka i 1/4 węglowodany, co łącznie składa się na pełnowartościowy, zbilansowany posiłek.
-
Uzupełnianie niedoborów – aby podnieść odporność organizmu, można suplementować witaminy i minerały, ale tylko w sytuacji, gdy nie możesz zaspokoić w pełni zapotrzebowania normalnego posiłku lub, gdy masz stwierdzone niedobory. Witaminy i minerały na odporność to przede wszystkim: witaminy A, C, B1, B6, D i E oraz cynk, żelazo i selen, a także koenzym Q10 i kwasy omega-3.
Chroń się przed zarazkami
Wzmocnienie układu odpornościowego i podniesienie ogólnej wydolności organizmu ma kluczowe znaczenie w walce z infekcjami. Nie bez znaczenia pozostaje ochrona przed wnikaniem chorobotwórczych patogenów, czyli unikanie kontaktu z nimi. O tym, jak chronić się przed wirusami i jakich używać środków ochrony osobistej, pisaliśmy w odrębnym artykule. Porady te mają zastosowanie zarówno w przypadku koronawirusa SARS-CoV-2, jak i innych wirusów odpowiedzialnych za sezonowe infekcje. Przydadzą się zwłaszcza płyny do dezynfekcji rąk czy akcesoria do ochrony twarzy i rąk, dostępne w sklepie Apteczka24.pl.
Pandemia koronawirusa przypomniała nam o tym, co niby oczywiste, ale nie dla wszystkich – w naszym otoczeniu roi się od wirusów i mikroorganizmów, a część z nich jest chorobotwórcza. Wystarczy, że wejdziesz w kontakt ze skażoną powierzchnią, a następnie tą ręką dotkniesz twarzy, by przenieść patogen w miejsce, gdzie już bardzo łatwo wniknie do organizmu. Dlatego w kwestii prewencji infekcji niezwykle ważna jest higiena i dezynfekcja rąk. I to nie tylko w okresie pandemii, lecz zawsze, niezależnie od sytuacji epidemiologicznej. W taki sam sposób można zarazić się przeziębieniem, grypą, czy złapać infekcję układu pokarmowego. Czy wiesz, jak prawidłowo myć ręce? Przypominamy.
Mycie rąk – podstawowe błędy
Czy można myć ręce w sposób nieprawidłowy? Zaskakujący jest fakt, ile osób robi to źle. Niby prozaiczna czynność, a jednak przed pandemią COVID-19 niewiele osób zwracało uwagę na to, jak prawidłowo myć ręce. Najczęstszym błędem jest zbyt krótki czas mycia. Powinien wynosić przynajmniej 30 sekund, podczas gdy zazwyczaj trwa zdecydowanie mniej. Tak krótki czas wpływa na kolejny błąd związany z myciem rąk, czyli niedokładne mycie. Nie wystarczy przepłukać dłoni i powierzchownie wetrzeć w nie mydło, a następnie spłukać, gdyż pozastawia się wiele niedomytych miejsc.
{#callMethod:getProductsInCategory 400#}
Powszechnymi błędami są również: używanie niewłaściwych artykułów higienicznych, wielorazowych ręczników przez wiele osób, dotykanie potencjalnie brudnych przedmiotów przed i po myciu. Te błędy i jeszcze kilka innych sprawiają, że mycie rąk staje się nieefektywne i nie przynosi oczekiwanych rezultatów.
Jak prawidłowo myć ręce?
Higieniczne mycie rąk jest podstawową czynnością zapobiegającą różnego rodzaju infekcjom przenoszonym na dłoniach. Aby zrobić to skutecznie, trzeba pamiętać również o tych nieoczywistych miejscach, jak przerwy między palcami czy przestrzenie pod paznokciami.
Aby prawidłowo umyć ręce, należy je zamoczyć i nabrać na dłoń preparat do mycia rąk, najlepiej mydło w płynie. Prywatnie można używać mydła w kostce, ale w miejscach publicznych czy tam, gdzie z łazienki korzysta wiele osób, nie jest to polecane. Płyn do mycia należy rozetrzeć po całej wewnętrznej i zewnętrznej powierzchni dłoni i w przerwach pomiędzy palcami, nie zapominając o przestrzeniach pod paznokciami i opuszkach palców. Cała czynność powinna trwać 20-30 sekund i nie krócej.
Dopiero gdy cała powierzchnia ręki zostanie dokładnie pokryta mydłem, można ją opłukać pod bieżącą wodą i wytrzeć w jednorazowy papierowy ręcznik lub wysuszyć pod suszarką. Opuszczając łazienkę, wystrzegaj się dotykania klamek i innych powierzchni, które mogą być zabrudzone. Zamiast dotykać gołą dłonią, użyj jednorazowego ręcznika papierowego lub posłuż się łokciem.
Jak dezynfekować ręce?
Oprócz mycia rąk warto je dezynfekować. Przy czym tu ważna uwaga – nie ma potrzeby jednoczesnego mycia i dezynfekcji rąk. Wskazaniem do dezynfekcji rąk są sytuacje, w których nie ma możliwości szybkiego umycia dłoni, doszło do kontaktu z jakąś potencjalnie skażoną powierzchnią lub w innych sytuacjach, gdy chcemy upewnić się, że mamy czyste ręce, np. przy wejściu do sklepu.
Warto mieć przy sobie małą buteleczkę z płynem dezynfekcyjnym i w razie potrzeby używać go, by odkazić ręce. Trzeba przy tym też wiedzieć, jak dezynfekować ręce, by nie popełnić błędów, które sprawią, że czynność ta będzie nieskuteczna. Dezynfekcja dłoni powinna trwać 20-30 sekund. Na dłonie należy nabrać odpowiednią ilość płynu lub żelu do dezynfekcji, a następnie wetrzeć dokładnie w wewnętrzną i zewnętrzną część ręki, pomiędzy palcami, w kciuk i grzbiety palców.
Mycie czy dezynfekcja rąk?
Mycie i dezynfekcja rąk są podstawowymi czynnościami, które należy wykonywać w celu prewencji zakażeń i zachorowań. Rób to tak często, jak to konieczne, a już na pewno za każdym razem po przyjściu do mieszkania, przed jedzeniem czy po zakupach. Czy jednak istnieje konieczność równoczesnego mycia i dezynfekcji rąk dla osiągnięcia lepszych efektów? Nie ma takiej potrzeby. W zdecydowanej większości przypadków wystarczy higieniczne, dokładne mycie rąk.
Gdy nie ma takiej możliwości lub doszło do kontaktu z powierzchniami, które mogą być potencjalnie skażone, wtedy warto dla pewności zdezynfekować ręce środkami na bazie alkoholu. Jeżeli używasz rękawiczek jednorazowych, po ich zdjęciu również odkaź dłonie. A gdy zamierzasz coś zjeść, koniecznie skorzystaj najpierw z łazienki i umyj ręce; jeśli dla pewności chcesz dodatkowo zdezynfekować ręce, możesz to zrobić po umyciu.
Częste odkażanie może wysuszać skórę i powodować problemy natury dermatologicznej, dlatego używaj kremów nawilżających do skóry, pamiętając, by nie robić tego bezpośrednio po odkażaniu dłoni. Aby dowiedzieć się więcej, przeczytaj uzupełniający artykuł o środkach ochrony osobistej.
Bibliografia
-
Wytyczne WHO dotyczące higieny rąk w opiece zdrowotnej – podsumowanie” ©World Health Organization 2009 WHO/IER/PSP/2009.07
-
Główny Inspektorat Sanitarny, Jak skutecznie dezynfekować ręce, materiały Ministerstwa Zdrowia
-
Jacek Mrukowicz, Higiena rąk, portal mp.pl (06.10.2016)
-
Magdalena Aleksandra Zych, Ewa Beata Górska, Urszula Jankiewicz, Paweł Kowalczyk, Środki dezynfekcyjne oraz skuteczność ich działania na drobnoustroje skóry, Borgis - Nowa Medycyna 1/2013, s. 31-34
