Analiza składu ciała pozwala na określenie proporcji pomiędzy tkanką tłuszczową, tkanką mięśniową, nawodnieniem organizmu oraz zmineralizowaniem kości. Informacje te wykorzystywane są m.in. przez dietetyków oraz trenerów; badaniem chętnie posługują się też lekarze zajmujący się leczeniem otyłości. W tym artykule przedstawimy, do czego służy analiza składu ciała i jak ją zrobić.

Co to jest analiza składu ciała?

Bioimpedancja elektryczna (BIA) jest metodą analizy składu ciała z użyciem prądu o niewielkim natężeniu, zwykle 0,8–1 mA. Poszczególne tkanki zawierają określoną ilość wody, dzięki czemu różnie przewodzą elektryczność. Gdy pacjent stoi na wadze z analizą składu ciała lub leży na specjalnej macie i podłączony jest do elektrod, urządzenie wysyła impulsy, mierząc oporność tkanek organizmu na prąd. Przez narządy zawierające więcej wody impulsy przechodzą łatwiej niż przez te, które zawierają jej mniej. W taki sposób urządzenie oblicza ilość tkanki mięśniowej, tłuszczowej, kostnej i zawartość wody; oceniane jest też dobowe zapotrzebowanie na energię i wiek metaboliczny.

W czym pomaga analiza składu ciała?

Można się zastanawiać, po co to robić i do czego służy analiza składu ciała, przecież widać, że ktoś ma nadwagę. Badanie metodą BIA jest bardzo dokładne i pozwala na uzyskanie informacji, które są przydatne w leczeniu otyłości, układaniu diet oraz treningów nastawionych nie tylko na redukcję masy ciała. Samo obliczenie wskaźnika BMI jest niewystarczające, potrzebne jest jeszcze monitorowanie składu tkanek i narządów, dopiero ta wiedza pomaga w kontrolowaniu masy mięśniowej, tłuszczowej i kostnej. Analiza składu ciała przydaje się lekarzom specjalizującym się w leczeniu otyłości, dietetykom, trenerom sportowym, trenerom fitness, a także sportowcom, którzy chcą lepiej kontrolować budowę ciała.

Wykorzystując metodę BIA, można dokładnie zbadać zawartość tkanki tłuszczowej ogólnej oraz trzewnej, gromadzącej się na brzuchu. Jej nadmiar szkodzi zdrowiu i zwiększa ryzyko zaburzeń metabolicznych, cukrzycy typu 2, chorób sercowych, nadciśnienia tętniczego oraz innych chorób cywilizacyjnych. Kontrolowanie poziomu tkanki tłuszczowej poprzez analizę składu ciała może być elementem zapobiegania i leczenia tych chorób.

Analiza składu ciała – wyniki. Jak czytać pomiary?

Interpretacja powinna być prowadzona przez doświadczoną osobę, która nie tylko wie jak czytać pomiary analizy składu ciała, ale też potrafi wyciągnąć wnioski i zasugerować postępowanie. Warto jednak znać normy i wiedzieć co oznaczają wyniki badania składu ciała.

• Tkanka tłuszczowa – prawidłowy zakres to około 15-20% dla mężczyzn i 16-25% dla kobiet (wartości szacunkowe). Poziom tkanki tłuszczowej pomaga określić otyłość, nadwagę lub niedożywienie, zdecydowanie lepiej niż sam wskaźnik BMIe. Otyłość diagnozuje się, gdy poziom tkanki tłuszczowej przekroczy 30% masy ciała u kobiet, a u mężczyzn – powyżej 25%.

• Stopień otłuszczenia narządów – bezpieczny wynik mieści się od 1 do 12. Im wyżej, tym narządy wewnętrzne są mocniej otłuszczone, co sprzyja rozwojowi wielu chorób.

• Masa mięśniowa – nie ma jednoznacznie określonych norm dla masy tkanki mięśniowej. Stanowi średnio około 30% całkowitej masy ciała, a wartości dla mężczyzn i dla kobiet są dopasowane do ich aktywności fizycznej.

• Masa kostna – to około 12-13,5% masy ciała dorosłego człowieka. Niska masa kostna może świadczyć o demineralizacji kości i toczącym się procesie osteoporozy.

• Zawartość wody w organizmie – powinna mieścić się w przedziale około 45-60% masy ciała. Zbyt mała zawartość świadczy o odwodnieniu, natomiast zbyt wysoka o przewodnieniu.

Analiza składu ciała w domowych warunkach

Aby wykonać profesjonalną analizę składu ciała z uzyskaniem powyższych informacji, obliczeniem zawartości białka i minerałów oraz obliczeniem ryzyka wystąpienia obrzęków, należy skorzystać z usług firm dysponujących profesjonalnym sprzętem i wiedzą. Jednak podstawowe badanie wraz z prowadzeniem historii składu ciała, można zrobić w warunkach domowych, wykorzystując specjalne wagi z analizą składu ciała. Takie modele nie są drogie, a zapewniają możliwość codziennego pomiaru i dokładność rzędu 99%.

Modele wyposażone w moduł bluetooth mogą łączyć się z aplikacjami na smartfon, w których wyniki przedstawione są w przejrzystej formie, a długofalowe analizy pomagają kontrolowanie wagi, diety oraz treningów. Historia analizy składu ciała pokaże Ci, jakie zmiany zaszły w Twoim organizmie. To dobry motywator do tego, by na własną rękę dążyć do poprawy sylwetki i zdrowia; może też stanowić pomoc dla lekarza, dietetyka lub trenera personalnego.