Każdego dnia jesteśmy narażeni na działanie różnego rodzaju patogenów. Sprawnie działający układ odpornościowy radzi sobie z większością z nich. Przeciwciała i komórki odpornościowe, które chronią nas przed wieloma chorobami, nabywamy po raz pierwszy, będąc w łonie matki. Po przyjściu na świat sposobem na wspieranie odporności organizmu są m.in. szczepienia. To dzięki nim nie musimy dziś martwić się o taki choroby, jak chociażby polio. Jakich czynności należy unikać po szczepieniu i jak stymulować układ odpornościowy?
Szczepienia a układ odpornościowy
Są dwa sposoby, aby nabyć odporność na daną chorobę. Przeciwciała i komórki odpornościowe powstaną w wyniku przyjęcia konkretnej szczepionki lub po naturalnym zakażeniu danym patogenem. Relację szczepienia a układ odpornościowy można wytłumaczyć w prosty sposób. W szczepionce znajdują się wirusy lub bakterie w zmodyfikowanej formie. Takiej, która dostarczy organizmowi informacji o danym patogenie, ale nie wywoła choroby z nim powiązanej. Po szczepieniu organizm wytwarza wspomniane już przeciwciała i komórki odpornościowe, dzięki czemu w przypadku ewentualnego kontaktu z patogenem w przyszłości rozpozna go i będzie mógł go zaatakować. Tym samym układ immunologiczny powstrzyma rozwój choroby lub sprawi, aby jej przebieg był łagodniejszy.
W zależności od rodzaju szczepionki może koniecznym być przyjęcie jej kilku dawek lub sięganie regularnie po dawki przypominające. Warto pamiętać, że celem przyjęcia danego preparatu jest przede wszystkim ochrona zdrowia, szczepionki są zatem dokładnie przebadane. Jednak samo szczepienie jest czynnością, która osłabia organizm. Odpowiednia ochrona po szczepieniu to dla organizmu możliwość spokojnego przejścia przez proces produkcji przeciwciał. Zwykle odporność na dany patogen zdobywa się po kilku, kilkunastu dniach od momentu przyjęcia szczepionki.
Dopadła Cię sezonowa infekcja? Sprawdź, jak szybko sobie z nią poradzić!
Jakich czynności należy unikać po szczepieniu?
Szczepienie ma za zadanie wywołać odpowiedź immunologiczną, przez co przez pewien czas po przyjęciu szczepionki organizm jest delikatnie osłabiony. To oznacza, że jesteś wrażliwszy na działanie patogenów, a ryzyko pojawienia się infekcji rośnie. Dlatego tak ważne jest, aby pamiętać, co po szczepieniu można, a czego nie można robić. Przede wszystkim unikaj kontaktu z osobami chorymi, przechodzącymi infekcję. Postaw na kilka wolniejszych, spokojniejszych dni i odpoczynek. Ochrona po szczepieniu obejmuje odpowiednią dawkę snu i unikanie intensywnej aktywności fizycznej. Nie pij alkoholu i nie opalaj się bezpośrednio po szczepieniu. Przełóż pobyt w saunie, wizytę na basenie czy siłowni, ważniejsza w tym momencie jest ochrona zdrowia. Szczepionki mogą u niektórych osób wywoływać niepożądane odczyny poszczepienne (NOP). Bóle głowy, gorączka, ból w miejscu ukłucia czy obrzęk i zaczerwienienie zwykle znikają po kilku dniach. Możesz poprawić swoje samopoczucie, stosując zimne okłady na ramię czy przyjmując leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe (zapytaj o nie lekarza). Natomiast kontrolę i monitorowanie stanu zdrowia ułatwią Ci termometr oraz pulsoksymetr.
Jak zadbać o układ odpornościowy?
Sprawny układ odpornościowy to lepsze samopoczucie i zdrowie, warto zatem dbać o niego każdego dnia. Pamiętaj, że wspieranie odporności organizmu to proces, który wymaga czasu. Jeden lub dwa tygodnie zdrowych nawyków z pewnością nie zdadzą tutaj egzaminu. Jak zadbać o układ odpornościowy? Ogranicz stres i używki, zwiększ natomiast ilość odpoczynku. Zadbaj o sen i nawodnienie organizmu. Nie bez znaczenia jest też aktywność fizyczna. Wystarczy ta umiarkowana, dopasowana do Twojego wieku i możliwości. Spacery, jazda na rowerze, pilates – ruszaj się tak, jak lubisz!
Odporność organizmu bierze się także z tego, co dostarczasz mu wraz z dietą. Najmocniej stymuluje układ immunologiczny witamina D3 (sprawdź jej poziom we krwi i dobierz wraz z lekarzem odpowiednią dla siebie dawkę leku), cynk, selen, witamina C oraz beta-karoten – wystarczy, że dostarczysz je w pożywieniu. Regularnie jedz ryby. Zadbaj o dobrą florę bakteryjną jelit, pomogą Ci w tym fermentowane produkty mleczne oraz kiszonki. Do tego cebula, czosnek, miód, jagody. Domowe sposoby są nie tylko sprawdzone, ale i smaczne!
Bibliografia:
-
gov.pl, Jak działają szczepionki?, data dost. 27.03.2022
-
dr n. med. Dominika Wnęk, 7 produktów żywnościowych wspomagających organizm, mp.pl, data dost. 27.03.2022
-
prof. dr hab. med. Jacek Wysocki, Szczepionki i ich działanie, mp.pl, data dost. 27.03.2022